Tadeusz Buksiński, profesor filozofii. W latach 1973–2012 zatrudniony w Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od roku 2000 profesor w Akademii Kaliskiej. Autor 14 monografii autorskich oraz ponad 130 artykułów opublikowanych w Polsce oraz za granicą. W badaniach koncentrował się na problematyce filozofii społecznej, filozofii politycznej oraz na etyce.

Podstawowe jest pojęcie energii, które należy rozumieć metafizycznie, a nie fizykalistycznie. Energia jest siłą, mocą czynienia czegoś, źródłem i zasadą przemian. Taka metafizyczna koncepcja energii jest zgodna z opisami dostarczanymi przez tradycyjne źródła różnych religii oraz wspomnianymi doświadczeniami wykraczającymi poza wymiar czysto fizykalny. Zatem ta energetyczna metafizyka nie jest czystą spekulacją Tadeusza Buksińskiego ani wytworem jego spekulatywnej wyobraźni, ale po prostu pewną spójną filozoficzną koncepcją opartą na tekstach klasycznych i zarejestrowanych doświadczeniach ludzkich. Jest to metafizyka w tym sensie również, że wykracza poza to, co dane w potocznym i naukowym doświadczeniu, i wchodzi na obszar tego, co jest ponad światem fizycznym. […] Na szczególną uwagę zasługuje zaproponowana interpretacja odkupienia i zbawczej misji Jezusa. Autor odrzuca potoczne, tradycyjne kontraktowe koncepcje odkupienia. Odrzuca również interpretacje śmierci Jezusa jako wyrażające okrucieństwo Boga-Ojca, świadczące o tym, że Bóg jest zły i że czyni zło. Czyniąc tak, demonstruje, że klasa dopuszczalnych interpretacji najważniejszych zdarzeń Ewangelii jest o wiele bogatsza niż głoszą to zarówno tradycyjne teologie i instytucje religijne oraz wrogowie i krytycy chrześcijaństwa. Niemniej istotne jest to, że zdaniem Autora, przekaz Ewangelii — moralny i metafizyczny (eschatologiczny) — ma charakter uniwersalny, inkluzywny, a nie ekskluzywny. Dotyczy wszystkich, bez względu na religijną przynależność, praktykowany kult itd.

Z recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Dariusza Łukasiewicza

Tadeusz Buksiński

Energetic Metaphysics of the Gospel

Summary

The book aims at demonstrating that the Gospels assume the existence of energetic metaphysics. The vision of reality as interactions and flows of energy becomes an alternative for traditional metaphysics of being. In the presented approach energies are the powers that endow reality with a dynamic character and also guarantee its unity. Reality exists in a state of constant tension. The Gospels assume the existence of numerous spheres of energy, ordered hierarchically: physical, vital, psychical, mental, normative, mystical, and messianic. Their mutual permeation and interaction create the world known to man. Individuals as well as particular objects are perceived on the one hand as relative energy centres and on the other hand as elements of the power structure of the universe. Every change of power relations between specific energy centres means the change of the whole structure. The powers of relative energy centres come from an autonomous absolute centre.

The description of the mechanisms of the world’s functioning present in the Gospel differs from the popular and scientific ones, as it assumes the perspective of everlasting, timeless existences and radiations. What seems particularly significant in this aspect are divisions of existences (energies and energy centres) into absolute and relative, spiritual and non-spiritual, eternal and transient, as well as into positive and negative ones.

In the presented interpretation Jesus of Nazareth is perceived first of all as an extraordinary centre of various types of energy. He is the incarnation of Logos, understood as the mind of God. His mission is to enlighten people with correspondence truth about God and the world, with normative truth about the required norms of behaviour, and with soteriological truth concerning the conditions of redemption as well as the creation of conditions for redemption; moreover, he realizes metaphysical truth, aimed at defeating the forces of evil and sowing the seeds of God’s Kingdom on Earth.

Translation Anna Popiel.

„Spis treści”

„Wstęp”

Autonomia uniwersytetu zawsze wymagała obrony. Dziś wymaga jej chyba bardziej niż kiedykolwiek, gdyż jest podważana z wielu stron. Przez presję rynku z jego wymogiem rentowności i dostosowania się bez reszty do właściwych mu norm. Przez presję mediów, które usiłują narzucić swą hierarchię ważności problemów i osób. Przez polityków uprawnionych do uchwalania ustaw i decydowania o finansach, czyli o możliwych badaniach, i nierzadko skłonnych widzieć w nominacjach uniwersyteckich jeszcze jeden środek poszerzania swych wpływów i mnożenia klientów. Przez integryzmy wreszcie, które domagają się podporządkowania programów badawczych ustanawianym przez siebie kryteriom, a treści nauczania — wyznawanym przez siebie wierzeniom. Zwycięstwo którejkolwiek z tych sił oznaczałoby śmierć uniwersytetu w tej jego postaci, jaka ukształtowała się dwa wieki temu i nadal w swym zasadniczym zrębie zachowuje aktualność.

Krzysztof Pomian, O autonomii uniwersytetu

„Spis treści”

„Wprowadzenie”

Mirosław Piechowiak, doktor nauk humanistycznych, filozof, artysta, wykłada w Instytucie Filozofii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autor książki Między erosem i agape (2016) oraz wielu artykułów z zakresu m.in. problematyki relacji międzyludzkich, relacji partnerskich,miłości i intymności. Obszary zainteresowań: filozofia starożytna, filozofia kultury, zwłaszcza kultury ponowoczesnej, filozofia dialogu, egzystencjalizm, antropologia i psychologia ewolucyjna.

Książka Mirosława Piechowiaka Człowiek zziajany jest wartościową filozoficzną pracą, opisującą i interpretującą rozmaite sposoby bycia człowieka, wykraczające poza te, które wymusza i nagradza dzisiejszy, zatomizowany i przyspieszający świat. Współczesny człowiek sukcesu nie zawsze bywa szczęśliwy, a refleksje autora Człowieka zziajanego pomogą mu znaleźć odpowiedź dlaczego tak jest. Diagnoza zostaje wsparta terapią, co sprawia, że książka jest rodzajem przewodnika po życiu dającym nam choć odrobinę satysfakcji.

Z recenzji wydawniczej — dr hab. Maciej Błaszak, prof. UAM.

„Spis treści”

„Wstęp”

W rozważaniach książki kontynuuję studia nad aktywną rolą przeszłości w kształtowaniu jej historiograficznej reprezentacji. W 2009 roku opublikowałem rozprawę Brzemię przeszłości, w której przedstawiałem, w jaki sposób narracja historiograficzna jest reakcją na wyzwanie, jakie stanowi dla niej zło zaistniałe w przeszłości. W napisanej we współautorstwie z Marią Solarską monografii Doświadczanie przeszłości (2018) pisałem o spektralnej obecności przeszłości w teraźniejszości. W obecnych rozważaniach analizuję kategorię słowa przeszłości, które poprzedza słowo wypracowywane przez historiografię.

Biorąc na warsztat zagadnienia zła, fantomu oraz słowa, które przychodzą z przeszłości, wskazuję, że poznanie historiograficzne wytwarza obraz przeszłości na fundamencie tego, co z niej pochodzi. Przeciwstawiam się tym samym konstruktywistycznemu sposobowi rozumowania na temat poznania historiograficznego, o tyle, o ile według tego rozumowania przeszłość zdana jest na zabiegi poznawcze historiografii i znosi je bez oporu i skargi. Głos świadka oraz pozostałość przeszłości nie pozwalają się wmontować w obraz teraźniejszości historyka, która swobodnie prefiguruje oraz narratywizuje to, co było. Gdy rozpoczyna się badanie historiograficzne, przeszłość już jest zinterpretowana w słowie przychodzącym z niej. Potrzeba zrozumienia statusu słowa przeszłości w badaniu historiograficznym wynika również z dorobku współczesnych badań historiograficznych nad totalitaryzmem.

Oddawana do rąk czytelnika książka przedstawia namysł rozwijany w kontekście dzieła Paula Ricoeura (Pamięć, historia, zapomnienie), które ma charakter biblii problemu historiograficznej reprezentacji przeszłości rozważanej w kontekście pamięci i antropologii wskazującej na fundamentalną historyczność człowieka. Podczas lektury księgi Ricoeura nasunęła mi się idea wspólnoty jako wzajemnego krytycznego zapytywania, którą staram się przedstawić w niniejszym rozważaniu.

Od autora

„Spis treści”

„Wprowadzenie”