Publikacja dofinansowana ze środków Instytutu Socjologii UAM na działalność statutową. Dział 1005000000, MPK 505000. Temat badawczy posthumanizm:Cel S/P-B/NS/179

Hanna Mamzer – dr hab., profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Zakładzie Socjologii Kultury i Cywilizacji Współczesnej. Zajmuje się zagadnieniami związanymi z przemianami współczesnej kultury, socjologicznymi aspektami tożsamości, problematyką wielokulturowości oraz tematyką zmian świadomości ludzi w zakresie ich relacji ze światem ożywionym. Stypendystka Fundacji Fulbrighta, Central European University, British Council, Programu Socrates Erasmus, European University Institute we Florencji, Fundacji im. Stefana Batorego, laureatka akcji stypendialnej Polityki, licznych nagród i wyróżnień. Prowadzi szeroko zakrojoną współpracę międzynarodową.

Jakub Isański, dr hab., adiunkt w Zakładzie Socjologii Kultury i Cywilizacji Współczesnej Instytutu Socjologii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; jego zainteresowania naukowe obejmują tematykę socjologii migracji oraz socjologii kultury.

„Spis treści”

„Wprowadzenie”

Publikacja zrealizowana w ramach projektu „Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu uniwersytetem partycypacyjnym — rozwój modelu współpracy uczelni z otoczeniem społeczno-gospodarczym” dofinansowanego przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu DIALOG, umowa nr 0028/DLG/2016/10 z dnia 29.12.2016 r.

„Spis treści”

„Wprowadzenie”

„Noty o autorach”

Tadeusz Buksiński — profesor emerytowany. Zajmuje się filozofią polityki oraz filozofią moralności. Jest autorem ponad 160 artykułów oraz 16 książek monograficznych, w tym trzech w języku angielskim: Transformation and Continuations. The Case of Central-Eastern Europe (2011), Liberalization and Transformation of Morality in Postcommunist Countries (2003), Essays in the Philosophy of History (1994). Współredaguje serię wydawniczą Dia-Logos w Peter Lang Publishing House. Przez 13 lat pełnił funkcję Dyrektora Instytutu Filozofii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza oraz był redaktorem naczelnym Wydawnictwa Naukowego Instytutu Filozofii UAM. Wypromował 19 doktorów.

„Otrzymujemy tu oto zgrabnie napisaną książkę, którą czyta się dobrze, a która przybliża czytelnika do problemu ważkiego filozoficznie, ale też nader istotnego dla praktyki politycznej. W związku z tym trudno do niej mieć większe pretensje za z lekka niefrasobliwe mieszanie tych dwóch poziomów rozważań.”

Prof. dr hab. Marek N. Jakubowski – z recenzji wydawniczej

„Spis treści”

Dorota Angutek — dr, kulturoznawca i etnolog. Specjalizuje się w zakresie antropologii historycznej, antropologii zmysłów, antropologii krajobrazu kulturowego, a ostatnio tradycji wytworzonych. Studia magisterskie z etnografii ukończyła w roku 1989 na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W latach 1989–2000 była asystentem w Instytucie Kulturoznawstwa na UAM. Doktorat w zakresie nauk o poznaniu i komunikacji w macierzystym instytucie uzyskała w roku 2001. W latach 2002–2017 zatrudniona na stanowisku adiunkta w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Zielonogórskiego w charakterze antropologa kulturowego i kulturoznawcy. Od 2004 r. prowadzi szeroko zakrojone badania terenowe i muzealne na Krajnie i w Lubuskiem. Do ważniejszych prac autorki należą książkiMagiczne źródło filozofii greckiej (2003), Kulturowe wymiary krajobrazu (2013) oraz współredagowana z Beatą Frydryczak praca Krajobrazy. Antologia tekstów (2014).

Do najważniejszych zalet monografii zaliczam: (1) sporządzenie pierwszej w polskiej humanistyce dokumentacji źródłowej, z ilustracjami i zdjęciami,bopartej na przeprowadzonych badaniach empirycznych fenomenu tradycji wytworzonej; (2) przeprowadzenie analizy bazy empirycznej z wyodrębnieniem rodzajów tradycji wytworzonej; (3) skonfrontowanie rezultatów empirycznych z interdyscyplinarnym dorobkiem teoretycznym humanistyki i nauk społecznych z zamiarem objaśnienia i zrozumienia zachodzących procesów w kulturze ponowoczesnej; (4) wypracowanie autorskiej, oryginalnej charakterystyki pojęcia tradycji wytworzonej.

Z recenzji wydawniczej prof. dr hab. Anny Pałubickiej.

Tekst Doroty Angutek jest bardzo erudycyjny, dokumentuje dobre rozeznanie autorki zarówno w zakresie historii, jak i obecnego stanu wiedzy nad poruszaną problematyką. […] postrzegam [go] jako wartościowy, dotykający bardzo aktualnych praktyk społeczno-kulturowych, wskazujący na aparat pojęciowy, teorie i koncepcje […] jako niezwykle użyteczne narzędzia do wyjaśniania rozpoznawanego przez autorkę fenomenu.

Z recenzji wydawniczej dr. hab. Jacka Schmidta, prof. UAM.

„Spis treści”

„Table of Contents”

„Wprowadzenie”
 

„Summary”
  

Robert Mielhorski, profesor nadzwyczajny w Instytucie Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Kierownik Zakładu Polskiej Literatury Nowoczesnej i Ponowoczesnej (XIX–XXI Wiek). Autor pracy Strategie i mity nowoczesności (Brzękowski, Lipska i inni) (2008). Współredaktor tomów Poznawanie Kazimierza Hoffmana. Filozoficzno-kulturowe źródła i konteksty (2011), Marian Hemar wczoraj i dziś (2012), Krytyka po przełomie. Wybrane problemy z dwudziestopięciolecia 1989–2014 (2016). Członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i PEN Clubu.
Robert Mielhorski […] ustala sposoby i zakresy funkcjonowania doświadczenia lat dziecięcych w polskiej poezji drugiej połowy XX wieku, biorąc pod uwagę zjawiska (biografie, teksty, procesy historyczne) pierwszo- i drugorzędne. Przyjęta strategia badawcza pozwala oddalić ewentualne zarzuty o niekompletność opisu, książka rejestruje bowiem najważniejsze tendencje drugiego pięćdziesięciolecia minionego wieku, każe stawiać pytania o „miejsce toposu dzieciństwa w przemianach liryki XX wieku” […]. Autorowi udało się wskazać ciągle aktywne (i aktywowane) źródła tych przemian, m.in. patrząc z perspektywy twórczości Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Zbigniewa Herberta, Ewy Lipskiej i spoglądając w kierunku poezji lat 90. (Andrzeja Sosnowskiego, Jarosława Mikołajewskiego, Krzysztofa Siwczyka i innych). […] W kontekstowym ujęciu Robert Mielhorski uruchamia tradycję młodopolską, zauważa wpływ imagologii Brunona Schulza na twórców późniejszych, metodologicznie czerpie z nowoczesnej psychoanalizy czy hermeneutyki, traktując dzieciństwo jako komponent „istnienia-wobec-przeszłości” […], doświadczenie czasu, nierzadko — utraty. Kontakt z dzieciństwem poprzedza poszukiwanie „pomostów” poprzez korzystanie z dziecięcej dykcji, deskrypcje przedmiotów jako rekwizytów dzieciństwa (zabawek, fotografii). Filozoficzno-refleksyjny tok naukowej narracji, prowadzony według zaproponowanego w każdym szkicu syntetycznego porządku, wpisuje problematykę literackiego dzieciństwa w antynomie: dziecięcości i dorosłości, minionego i współczesnego, arkadii i apokalipsy, dziedzictwa i wydziedziczenia, zadomowienia i bezdomności, nominacji i denominacji (rzeczy i świata).

Z recenzji wydawniczej dr hab. Katarzyny Wądolny-Tatar, prof. UP im. KEN w Krakowie

 
„Spis treści”
  
   

 
„Wstęp”
  

Teksty tworzące monografię niosą z sobą nieoceniony potencjał, a jednocześnie silnie oddziałują na wyobraźnię czytelnika dzięki tkwiącej w nich impresyjności […]. Bez wątpienia pracę napisano z rozmachem i badawczą pasją, a autorzy wykazali się nie tylko erudycją wykraczającą poza jedną wybraną specjalizację filozoficzną czy literaturoznawczą, ale też odwagą w łączeniu różnych obszarów problemowych oraz różnych stylów refleksji. Monografię Obcości. Szkice z filozofii i literatury trzeba uznać za cenną, interesującą, ale też prowokującą do dyskusji, próbę delimitacji i filozoficznego opisania obszarów wyznaczających szeroko rozumianą problematykę obcości. Obszary te tworzą rozmaite konfiguracje, nie tylko z powodu interdyscyplinarności dyskursu służącego ich teoretycznemu wykładaniu oraz ich fenomenologicznej autoprezentacji. Są to bowiem obszary wielorako wplecione w kulturowy i filozoficzny dyskurs o człowieku i o jego świecie. A jest to świat, którego bogactwo, głębia i wielobarwność rozpoznawalne są w znakomitym stopniu za sprawą kontrastów, wśród których obcość — nazywana, rozumiana i doświadczana — odgrywa rolę pierwszoplanową.

— dr hab. Witold Piotr Glinkowski, prof. UŁ

Problematyka monografii Marka Jedlińskiego i Krzysztofa Witczaka doskonale wpisuje się w aktualną debatę wywołaną przez tzw. kryzys migracyjny. Autorzy prezentowanej książki odsłaniają przejawy ludzkiego poczucia obcości, wskazujące na jej różne sensy, świadomi tego, jak trudno jest zdefiniować pojęcie obcości. Rozważania zamieszczone w publikacji uważam za niezwykle inspirujące i pomocne w prowadzeniu dalszej dyskusji nad różnymi
postaciami obcości przejawiającymi się w ludzkim życiu, jak i w literaturze. Jest to studium cechujące się żywą narracją, mogące zainteresować szerokie grono czytelników, starających się zrozumieć naturę — występującej powszechnie w wielu zakresach ludzkiej egzystencji — obcości.

— dr hab. Jan Grad, prof. UAM

„Spis treści”

„Wprowadzenie”

Każda władza polityczna, zanim ukonstytuuje się w uwiarygodniającej ją formie instytucjonalno-prawnej, funkcjonuje już, przynajmniej do pewnego stopnia, w sferze mentalności, obyczaju tudzież ich językowej artykulacji. Wszak nie sposób sobie wyobrazić władzy sprawowanej bez żadnego społecznego przyzwolenia (choćby tylko ogólnie rozumianego), tak jak nie sposób sobie wyobrazić poszczególnych jej komponentów — władcy, autorytetu, hierarchii etc. — bez umożliwiających ich wyodrębnienie i operacjonalizację kognitywno-pojęciowych presupozycji zawartych w językowym obrazie świata. Słowem, każda władza, choćby najbardziej instrumentalnie rozumiana czy najbardziej odległa od naszych względem niej oczekiwań, wyrasta organicznie z określonego substratu kulturowego.

Fragment przedmowy.

Książka Obrazy władzy we współczesnej kulturze rosyjskiej stanowi ciekawe i wielostronne studium różnych postaci władzy w rosyjskiej historii, kulturze i dyskursie społeczno-politycznym. Wielogłos przedstawicieli różnych dyscyplin stanowi cenne uzupełnienie toczących się od dziesiątek lat, a czasem nawet kilku wieków dyskusji na temat charakterystyki zbiorowego i indywidualnego wyobrażenia władzy w Rosji, umiejscowienia Rosji na osi Wschód-Zachód, roli jednostki i społeczeństwa, relacji władzy i społeczeństwa.

Dr hab. Michał Głuszkowski — z recenzji wydawniczej.

„Spis treści”

„Table of Contents”

„Przedmowa”

Jarosław Jakubowski (ur. 1967), pracownik Instytutu Filozofii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Stypendysta rządu francuskiego (1992–1993). Uzyskał Diplôme d’études approfondies (DEA) w Université de Paris XII (1993). Przetłumaczył na język polski drugi tomTemps et récit Ricoeura (Czas i opowieść, t. 2, Konfiguracja w opowieści fikcyjnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008). Zajmuje się przede wszystkim francuskojęzyczną fenomenologią egzystencjalną.

Książka Jarosława Jakubowskiego jest pierwszą tak obszerną, wnikliwą i szczegółową monografią filozofii skończoności, budowanej przez Paula Ricoeura. Autor nie podejmuje w niej jedynie historyczno-filozoficznego trudu rekonstrukcji myśli badanego filozofa, podjętej z perspektywy najważniejszej kategorii ontologicznej (skończoność egzystencjalna), lecz włącza się twórczo do dyskusji stricte filozoficznej — zarówno z samym Ricoeurem, jak też z innymi filozofami, broniącymi alternatywnych modeli egzystencjalnej skończoności (zwłaszcza z Martinem Heideggerem). W wyniku takiego zabiegu interpretacyjnego nie tylko otrzymujemy monografię określonego problemu, rozważanego przez jednego z najważniejszych filozofów XX w., lecz także doniosłą egzystencjalnie pracę z zakresu ontologii bytu ludzkiego.

Prof. dr hab. Ireneusz Ziemiński

Książka Jarosława Jakubowskiego, Skończoność egzystencjalna. Studium nad filozofią Paula Ricoeura, jest fascynującą próbą, z jednej strony, zapełnienia luki w badaniach nad filozoficznym dorobkiem autora La Métaphore vive (1975) i La Mémoire, l’histoire, l’oubli (2000), jednocześnie będąc, z drugiej strony, autorskim rozważaniem tytułowej problematyki skończoności egzystencjalnej, poszukującym wsparcia w medytacjach Ricoeura. […] W aspekcie drugim — autorskiej (lecz z przewodnikiem) medytacji filozoficznej nad skończonością egzystencji — warto podkreślić przede wszystkim najwyższej próby samoświadomość metodologiczną autora, a także zwrócić uwagę czytelnika na znaczenie jego dociekań dla postawienia zagadnienia wolności. Analityczny styl pisarski autora stopniowo, w szczególności w partiach podsumowujących, przybiera charakter dyskretnie obecnego stylu lirycznego, w którym troska o siebie wyraża się w przekonaniu o niezbędności afirmacji mnie samego, przychodzących w narracjach opowiadanych o mnie przez innych. Analityka skończoności przekształca się w oczekiwanie.

Dr hab. Maciej Bugajewski, prof. UAM

 
Zobacz spis treści
 

 
Zobacz „Wstęp”
 

 
Download „Table of Contents”
 

 
Download „Summary”
 

NAKŁAD WYCZERPANY